Вітаем, Вас, у нашым гісторыка-краязнаўчым музеі “Наш гонар”. Свае дзверы, як паўнацэнны музей ён адчыніў 28 снежня 2018 года. Быў ператвораны з музейнага пакоя, які пачаў працаваць у школе з мая 2005 года. Ініцыятарам стварэння, спачатку музейнага пакоя, а затым і музея, быў заслужаны настаўнік Рэспублікі Беларусь, кандыдат педагагічных навук Шчасны Расціслаў Сцяпанавіч.
1. З гісторыі адукацыі Смаргоншчыны
Першы раздзел экспазіцыі “З гісторы адукацыі Смаргоншчыны”, які раскрывае падзеі гісторыі Смаргоншчыны ад вызвалення 4 ліпеня 1944 года да пачатку будаўніцтва нашай школы, паказвае дзейнасць старэйшых школ Смаргоншчыны. Звярніце, калі ласка, увагу на карту Смаргонскага раёна, на якой бачыце школы таго часу: Войстам, Крэва, Суцькава, Байбы, Солы, Залессе, а так сама Лашаны, Сялец, Панара, Каськавічы, Сівіца і гэтак далей.
Гэтыя вёскі былі на той час цэнтрамі адукацыі і культуры. Неслі святло і розум для насельніцтва.
2. Будаўніцтва школы
Пасля аб’яднання Заходняй Беларусі з БССР 17 верасня 1939 года ў Смаргоні былі адкрыты руская сярэдняя, беларуская, польская і яўрэйская сямігадовыя школы. Вялікая Айчыная вайна перарвала развіццё народнай адукацыі. Пасля вызвалення горада Смаргоні ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў 4 ліпеня 1944 года руская школа размяшчалася ў трох будынках па вуліцы Святлянскай. У 1945 годзе школа пераехала ў адрамантаваны будынак насупраць Кальвінскага збору – касцёлу, а ў 1950 годзе 12 першых выпускнікоў атрымалі атэстаты сталасці. У гэты ж 1950 год Смаргонскім райкамам партыі было прынята рашэнне аб узвядзенні новага будынку школы, нашай – першай школы.
Будавалі школу не толькі жыхары горада, але і навакольных вёсак: Укропенкі, Суцькава, Гарыдзенят, Вайнідзенят, Кушлян. Сярод іх былі муляры і тынкоўшчыкі, бляхары і пячнікі, рознарабочыя. Адных толькі печак было складзена 36. Працавалі ў 3 змены. Многія працавалі сем’ямі – сям’я Кузьма і яе брат Грэцкі І.С. У асноўным, гэта былі франтавікі. За поспехі ў будаўніцтве школы многія былі ўзнагароджаны ганаровымі граматамі, прэміямі і ўпершыню бясплатнымі пуцёўкамі ў старажытны горад Рыгу.
Адначасова з будаўніцтвам школы высаджваліся пладовыя дрэвы ў школьным садзе: яблыні, грушы і іншыя. Ладкаваўся і прышкольны доследны ўчастак – агарод і кветнікі.
Каля ўваходу ў будынак школы была выканана скульптурная кампазіцыя – Ленін Ул. І., а таксама піянер і піянерка, якія гасцінна запрашалі ў школу.
3. І закрынічыла тут жыццё
Адкрыць школу першага верасня не ўдалося, будаўнікі завяршалі работы, і толькі 16 лістапада 1952 года празвінеў першы святочны школьны званок. Да гэтага часу быў прызначаны першы дырэктар школы – Рамановіч Раман Калістратавіч, настаўнік гісторыі, рускай мовы і літаратуры, былы франтавік. Ён са сваей сям’ёй (жонка і двое дзяцей – Кім і Ліля) жылі ў школе (памяшканне цяперашняй сталовай), дзе былі печ і пліта. Замест электрычнай лямпачкі гарэла керасінавая лямпа ў класах і ў кватэры дырэктара, бо электрычнасці яшчэ не было, пазней на падворку школы пабудавалі маламагутную падстанцыю.
Усе педагогі, увесь калектыў былі напоўнены імкненнем да ведаў, да стараннай вучобы і мэтанакіраванай працы, бо разумелі, што веды – найкаштоўнейшы скарб, які не ўкрадзеш, не згубіш, не знішчыш.
4. Праз іх лёс прайшла вайна
Не абышло крыло хмары вайны наш Смаргонскі край. Першымі настаўнікамі былі многія былыя франтавікі і тыя, хто працаваў у рускай сярэдняй школе. “Родина мать” паклікала сваіх сыноў і дачок ратаваць Радзіму. 10 настаўнікаў школы ваявалі на франтах са зброяй у руках.
Пасля вайны, працуючы ў школе, настаўнікі сеялі разумнае, добрае, вечнае. Праводзілі ўрокі мужнасці, чалавечнасці і дабрыні. Шкада, што на сённяшні дзень іх сярод нас ужо няма, але мы іх памятаем і будзем памятаць заўсёды.
5. Дзіцячыя аб’яднанні
Наша школа не толькі старэйшая ў нашым горадзе, але і багацейшая па вопыту стварэння і арганізацыі дзіцяча-юнацкіх аб’яднанняў, якія захоўваюцца па сённяшні дзень. Ля вытокаў моладзевых аб’яднанняў стаіць галоўнае імя ўдзельніка тылавога фронту, ганаровага грамадзяніна Смаргоні і раёна – Ватаевай Тамары Сяргееўны, арганізатара моладзевых аб’яднанняў на Смаргоншчыне ў пасляваенныя гады.
Найбуйнейшая піянерская дружына і камсамольская арганізацыя не толькі ў нашай школе, але і ў горадзе, дзе першымі важатымі піянерскай дружыны былі Шэкіна Вольга Васільеўна, Блізнюк Галіна Міхайлаўна і Стравойтава Ліля Міхайлоўна.
Першая піянерская дружына школы, насіла імя касманаўта, героя Савецкага Саюза, Мікалаева Аляксея Рыгоравіча, а цяпер яна носіць імя Ватаевай Тамары Сяргееўны.
6. Заўсёды побач
За доўгія гады існавання школы яе ўзначальвалі 10 асобаў, якія мы можам бачыць на цэнтральным стэндзе.
Вядома, што першымі памочнікамі дырэктара школы з’яўляюцца яго намеснікі, завучы школы. У розныя гады існавання школы на гэтай адказнай пасадзе працавала шмат выдатных педагогаў.
На сённяшні дзень у школе працуе 54 высакакваліфікаваныя педагогі.
7. Шляхі нашых школьных гадоў
Усю гісторыю нашай школы ўмоўна мы дзелім на 5 этапаў:
Першы этап – 16 лістапада 1952 г. – 1972 г. – увод у дзеянне школы і наладжванне вучэбна-выхаваўчай працы.
Другі этап – 1972 – 1985 гг. – рэарганізацыя вучэбна-выхаваўчага працэсу па сучасных тэхналогіях.
Трэці этап – 1985 – 2001 гг. – умацаванне матэрыяльна-тэхнічнай базы школы.
Чацвёрты этап – 2002 – 2014 гг. – рэфармаванне школы ў сучасных умовах.
Пяты этап – 2014 г. – па сённяшні дзень – пераход школы на сучасныя ІКТ.
8. Школа - калыска пакаленняў
Не вельмі шмат школ могуць ганарыцца дынастыямі настаўнікаў, а мы ганарымся імі. Сярод тых, хто вучыўся ў нашай школе і прыйшоў працаваць у яе, 13 настаўнікаў, гонар нашай школы.
9. Церабун Уладзімір Васільевіч
Толькі што мы перагарнулі старонку “Школа - калыска пакаленняў”. Вось і з гэтай калыскі выйшаў цудоўны чалавек, гонар і слава нашай школы, яе вучань - Церабун Ул. В., заслужаны дзеяч мастацтваў РБ, лаўрэат прэміі ЛКСМБ, ганаровы грамадзянін горада Смаргоні.
Асноўны накірунак дзейнасці Уладзіміра Васільевіча – шчырасць самавыказвання. Зазначым яго ўсебаковае развіццё, талент фатографа, музыканта і асобы з вялікай літары.
10. Трохалева Лілія Уладзіміраўна
Лілія Уладзіміраўна некаторы час працавала ў школе сакратаром-машыністкай.
Імя самадзейнай мастачкі ведаюць не толькі на Смаргоншчыне, але і за мяжой. Асноўная тэма мастачкі – прырода роднага краю, яе пейзаж. За вялікі ўклад у развіццё самадзейнай мастацкай творчасці Трохалева Л.Ул. была ўзнагароджана шматлікімі дыпломамі Саюза мастакоў СССР і БССР, граматамі Міністэрства культуры БССР.
11. Грамадска-педагагічнае жыццё
Грамадска-педагагічнае жыццё нашай школы вельмі багатае і насычанае, бо ў ёй працуюць таленавітыя асобы.
У школе працаваў клуб інтэрнацыянальнай дружбы “Глобус”, пад кіраўніцтвам Логвінай Зінаіды Аляксандраўны і Аляксандра Іванавіча.
12. Культурнае жыццё
У школе вялікая ўвага ўдзяляецца эстэтычнаму выхаванню. З пачатку адкрыцця школы працавалі гурткі: “Умелыя рукі”, “Гаспадынька”, “Танцавальны”, “Фотааматары”, “Юныя выратавальнікі”. Імі кіравалі Дзяруга Аляксандр Анісімавіч, Ватаева Тамара Сяргееўна.
Культурнае жыццё школы было і ёсць вельмі разнастайнае. Уключала агульны хор настаўнікаў, вучняў і бацькоў, які не раз быў пераможцам раённых, абласных аглядаў-конкурсаў. У вытокаў стварэння хора стаяць імёны Вількоўскай Алены Васільеўны і Ляха Аляксандра Палікарпавіча.
13. Фізічная культура і спорт
Школа ганарыцца сваімі вучнямі, чэмпіёнамі Свету і Еўропы, неаднаразовымі пераможцамі Рэспубліканскіх спаборніцтваў па розных відах спорту.
14. Жыццё, прысвечанае дзецям
Расціслаў Сцяпанавіч Шчасны - кандыдат педагагічных навук, заслужаны настаўнік Рэспублікі Беларусь. Педагог, які жыццё, прысвяціў дзецям.
Цяга да вучобы ў Расціслава Сцяпанавіча была неймаверная. Сваіх настаўнікаў ён успамінаў з асаблівай цеплынёй. У 1979 годзе паступіў у Мінскі дзяржаўны педінстытут імя М.Горкага (1979) на гістарычны факультэт. Адразу ўладкаваўся на працу ў Лакачоўскую школу, дзе выкладаў гісторыю, грамадазнаўства і геаграфію. Нярэдка замяняў настаўнікаў хіміі і біялогіі. Разам з дыпломам настаўніка Расціслаў Сцяпанавіч атрымаў прапанову паступіць у аспірантуру. Тэма кандыдацкай дысертацыі, якую абараніў 1994 годзе, гучала так “Выхаванне грамадзянскасці і патрыятызму школьнікаў у сучасных умовах”.
На пачатку 1990-х гадоў Расціслаў Сцяпанавіч перайшоў з Лакачоў у першую гарадскую школу, якую ўзначальваў заслужаны работнік адукацыі БССР Станіслаў Мінкевіч. У 1996 годзе Шчасны Расціслаў выдае брашуру “Ці ведаеце вы гісторыю Смаргоншчыны”, якая з’яўляецца лагічным прадаўжэннем яго дысертацыі. За свой педагагічны час Расціслаў Сцяпанавіч выступіў на 2 міжнародных і 12 рэспубліканскіх навукова-практычных канферэнцыях, быў пастаянным членам Савета Беларускага педагагічнага таварыства. Мае больш за 40 публікацый. У 1995 годзе ўзнагароджаны нагрудным занкам “За актыўную працу”. У 2001 годзе ўдзельнічаў у II рэспубліканскім з’ездзе настаўнікаў, на якім атрымаў дыплом аб прысваенні ганаровага звання “Заслужаны настаўнік Рэспублікі Беларусь”.
Менавіта Расціслаў Сцяпанавіч быў ініцыятарам стварэння спачатку музейнага пакоя (2005), а потым і паўнацэннага школьнага музея “Наш гонар” (2018).
Заключэнне. Па сённяшні дзень школа захоўвае свае традыцыі, імкнецца развівацца ў розных напрамках, выхоўваць сапраўдных патрыётаў сваёй Радзімы.
свернуть
.jpg)
.jpg)
.jpg)
